Afkeurende blikken?

Een paar weken geleden las ik een artikel over roken in Hongkong:

 

“De gezondheidsminister van Hongkong heeft een nieuwe manier bedacht om mensen te ontmoedigen om te roken. Hij roept Hongkongers op om afkeurend naar rokers te staren.

De afkeurende blik moet ervoor zorgen dat mensen een drempel voelen om een sigaret op te steken in het openbaar, schrijft onder meer de krant South China Morning Post.

Minister Lo Chung-mau wil een rookvrije cultuur creëren in de stadstaat. "Sigaretten kunnen de gezondheid van ons allemaal schaden", zei hij in het Hongkongse parlement.”

 

Tja....

Zelfs als anti-roker die niet kan wachten op het officiële verbod op roken op terrasjes, die rokenden in haar directe omgeving wel bijna letterlijk kan wegkijken, denk ik toch “tja...”.

 

Een van de onderdelen van het schriftelijk examen voor Nederlands was, in mijn tijd, het schrijven van een opstel.

Het moest een bepaalde lengte hebben, iets van anderhalf of tweemaal een A4-tje (geen aantal woorden, het was nog in een pre-pre-Wordtijdperk) en voor het onderwerp kon je kiezen uit een aantal mogelijkheden.

Waarschijnlijk zat er tussen die mogelijkheden weinig wat mij inspireerde, een andere reden kan ik niet bedenken voor mijn besluit om te schrijven over roken en de gezondheidsrisico’s ervan. In die tijd rookte ik namelijk alsof er geen risico’s aan verbonden waren.

Van het opstel zelf weet ik nog dat het een uitgebreid (lees: veel alinea’s en de woorden zo ver mogelijk uit elkaar geschreven) betoog over nicotine, de verslavende werking en het effect op de longen is geworden met als afsluiting dat ik het zo op mijn zenuwen had gekregen mijn eigen horrorverhaal dat ik snakte naar een sigaret weer bij te komen.

Om eerlijk te zijn had ik meer de zenuwen over mijn eindcijfer dan van het beeld van zwarte longen maar ik kreeg een ruime voldoende, vond het een reuze grap dat ik als roker een kennelijk geslaagd anti-rookverhaal kon schrijven en pafte nog een aantal jaren onbezorgd door.

 

Totdat ik, jaren later, tot de conclusie kwam dat, ja, je verzint het niet, het verstandiger zou zijn om te stoppen met roken. Ik besefte dat het niet alleen een zeer ongezonde gewoonte maar ook een verslaving was geworden. Dubbel zeer ongezond dus.

Dus stopte ik.

En begon ik weer.

Stopte ik nog een keer.

Begon ik toch weer.

Deed ik nog een poging.

Die ook weer mislukte.

En als ik nou eerst zou minderen?

Geen. Goed. Idee. Niet voor mij in ieder geval.

Het was om wanhopig van te worden: "Waarom lukt het mij niet om te stoppen met zo’n slechte gewoonte? Waarom lukt het mij niet om te stoppen als ik het toch zo graag wil?" 

Het ironische was dat ik tijdens die weken, langer hield ik niet vol, van stoppen en toch weer beginnen meer afkeurende blikken kreeg dan tijdens al die jaren van “gewoon” roken. Afkeurende blikken (van een ander dan van Peter) wanneer ik rookte, kon ik negeren - de afkeuring als ik weer leek te falen werkte zo averechts als maar kon. Het werkte zo op mijn zenuwen dat ik snakte... enfin, zie slotzin van mijn opstel.

 

Uiteindelijk is het mij gelukt om er definitief mee te kappen. Zo definitief dat ik, zoals bijna elke ex-roker, een grote afschuw van sigarettenrook kreeg en nog steeds heb. Als er nu iemand in mijn omgeving een sigaret of shagje opsteekt, en met mijn reukvermogen is die omgeving erg groot, kan die persoon rekenen op een zeer afkeurende blik: ga weg, ga ergens anders zitten, ik wil die geur, die stank niet ruiken, ik wil niet meeroken.

Maar om nou op verzoek van een minister élke roker, dus ook die buiten de reikwijdte van mijn gevoelige neus en longen, afkeurend aan te kijken, dat gaat zelfs mij als overtuigd anti-roker te ver.

 

Misschien wil die persoon wel heel graag van het roken af maar lukt het even niet.

Misschien helpt bij haar/hem de truc van eerst minderen wel en komt het uiteindelijk goed.

Misschien zou je je eerst moeten verdiepen in hoe verslavingen werken.

Misschien is het een beter idee om mensen op te roepen om juist goedkeurend te kijken naar eenieder die géén sigaret opsteekt.

 

Afkeuring, veroordeling en chagrijnige blikken kunnen, net als sigaretten, de gezondheid van ons allemaal immers ook schaden.