Hee jij, Alzheimer

Hee jij, jij Alzheimer. Ik haat jou. Echt, ik haat jou uit de grond van mijn hart. Want wat jij met mijn moeder doet... Wat jij niet langzaam maar zeker, maar heel snel èn heel zeker met mijn moeder doet...

Jij zuigt de woorden uit haar hoofd zodat, als ze wat wil uitleggen, als ze wat wil vertellen, zij al bij haar eerste zinnen alleen maar wanhopig “...ik weet niet meer... hoe... ik...” kan stamelen. Een andere keer plant je juist weer heel andere woorden terug en dan zegt ze “kroketjes” als ze het over “die zwarte dingetjes” in krentenbollen heeft of “sleutel” als ze haar zakdoek bedoelt.

Je hebt haar besef van tijd gestolen. Door jou weet mijn moeder niet meer wat “straks” is en wat “morgen” betekent; wat straks moet gebeuren glipt vrijwel direct uit haar hoofd en als ze morgen ergens naar toe moet gaan, trekt ze nu al haar jas aan. Ook kan ze minutenlang naar de klok kijken zonder dat het haar iets zegt. En dan belt ze mij of een van mijn zusjes op en dan vraagt ze hoe laat het bij ons is omdat haar klok “steeds wat anders aangeeft”.  Heb je enig idee hoe dit voor haar moet voelen? Ik kan en durf me er geen voorstelling van te maken.

Je hebt haar zo veranderd. Van een zelfstandige vrouw die minstens tien jaar jonger geschat werd is zij nu een bang, onzeker vogeltje geworden. Laatst schuifelde zij, mijn moeder die ooit van Indonesië naar Nederland gevaren is en hier een nieuw bestaan opbouwde, zo aarzelend door de supermarkt alsof ze op een vreemde planeet was, mijn hand hield ze daarbij stevig vast. Ze zocht iets dat gekruld was en zacht van binnen, het was niet echt zoet maar ook niet zout en ze vond het lekker. Ik wilde het zo graag voor haar vinden maar ik had geen idee wat ze bedoelde. Weet je hoe dat voelt, Alzheimer?

Weet je hoe het voelt om de verbijstering in haar ogen te zien? Hoe het voelt als zij mij bang aankijkt en mijn hulp vraagt maar niet kan zeggen hoe en waarmee ze geholpen wil worden? Om haar tranen van machteloosheid te moeten drogen, van haar, de moeder die mij vroeger troostte? Weet je hoe het voelt om voor haar te willen zorgen, dingen rondom haar te moeten regelen en daarbij steeds meer haar privacy weg te nemen?

“Mijn hoofd is zo rot.” zegt ze telkens want ze heeft te vaak en te drommels goed door dat er iets heel erg mis is met haar en dat is misschien wel het ergste: dat zij dit beseft. “Je hoofd is niet rot,” is mijn reactie dan, “je hoofd is niet rot, je hebt een rottige ziekte!” en ik moet me dan inhouden om dat niet uit te schreeuwen. Want ik vind je zo rót, zo heel erg rót. Wat jij met mijn moeder doet...

Ik haat je, Alzheimer. Ik haat je uit de grond van mijn hart