Raar en dubbel

Afgelopen maandagmiddag heb ik het koopcontract van een appartement getekend en nu staat er een te koop-bord in onze tuin. 

Het zoveelste teken van hoe anders, hoe raar en totaal onvoorspelbaar het leven kan lopen.

Toen wij te horen kregen dat Peet ongeneeslijk ziek was en ik vrijwel meteen instortte, heb ik de arts huilend verteld dat dat toch niet kan. Dat wij al zo lang samen zijn, dat ik niet zonder hem kan, dat ik niet zou weten hoe dat moet... (alsof zij dan iets zou zeggen als: "O, maar in dat geval..."). Dit heb ik daarna heel vaak herhaald. Ik heb het gezegd tegen iedereen aan wie wij over Peets ziekte vertelden, tegen artsen, ik heb het genoemd tijdens zijn uitvaart en vele malen daarna.

Ik kan niet zonder hem, ik weet niet hoe dat moet en, wat ik niet hardop zei maar diep in mijn hart wel dacht, ik weet niet of ik dat wel wil. Dat laatste hield ik voor me, ik wilde niemand onnodig ongerust maken, ik wist ook wel dat ik geen keus had.

En nu, vierenhalve maand later heb ik een appartement gekocht en ben ik bezig ons (het is nog steeds óns) huis te verkopen. Wat ik, zeker na het overlijden van onze jongste, met de jaren heb geleerd klopt: een mens is sterker dan zij/hij denkt, sterker dan zij/hij zelfs wil zijn.

Dwars door mijn pijn, verdriet en gemis heen, dwars door mijn wanhoop en soms zelfs paniek heen, is het mij gelukt om dingen te regelen die ik nooit eerder gedaan heb en waarvan ik nooit had gedacht dat het mij zou lukken. Sterker nog: waarvan ik nooit had gedacht dat ik deze dingen ooit zou moeten doen en helemaal niet in mijn eentje.

(Waarbij ik met "in mijn eentje" zonder Peter bedoel - ik heb gelukkig veel mensen om mij heen die mij helpen en steunen waar zij maar kunnen. Diep dankbaar ben ik daarvoor.)

Ik heb nog met Peet kunnen praten over het feit dat ik niet in dit huis zou blijven. Het is een prachtig huis met een heerlijke tuin en we hebben er in de afgelopen ruim dertig jaar zoveel samen aan gedaan om het steeds meer echt "ons" te maken. De plek is mooi en we hebben heel fijne buren. Onze jongens zijn hierin opgegroeid en er liggen hier ook veel dierbare herinneringen, pijnlijke maar ook mooie, maar het huis is te groot voor mij alleen. Te groot en qua onderhoud ook te bewerkelijk. Peter begreep dat helemaal en stond er voor 100% achter. Dat troost wat.

Dat en het feit dat mijn (....) nieuwe woonplek in het appartementengebouw zit waarvan wij zo vaak zeiden als we erlangs reden: "Als we later groot zijn, dan is dát de plek!". Het ligt in de wijk waar wij met heel veel plezier wonen. Het heeft geen tuin maar een groot en zonnig terras en het uitzicht is heel fraai.

Ik wil heel graag denken dat Peter blij glimlachend van waar hij dan ook is heeft toegekeken toen ik mijn handtekening onder dat contract zette. 

Maar... en...nu de verkoop van dit, van ons huis. De foto's en de beschrijving op Funda zien er mooi en aantrekkelijk uit maar dat besef dat het om óns huis gaat... Om dat vertrouwde adres zo in het "openbaar" te zien staan, dat bord in de tuin, de wetenschap dat er binnenkort vreemden hierin rondlopen en met een kritische blik alles waar wij zo trots op zijn bekijken... Het is heel, heel onwerkelijk. 

Het is ook heel, heel onwerkelijk om zo bezig te zijn met een toekomst zonder Peter. Natuurlijk, hij zal altijd een groot deel van mij blijven maar niet op de manier waarop het zo lang was, de manier zoals wij die bedacht hadden. Het is zo... ráár en dúbbel. Raar en dubbel, woorden die zoveel van mijn gevoelens de laatste maanden beschrijven. Raar en dubbel om te merken - nog niet te voelen, zover ben ik nog niet - dat ik kennelijk wel wat kan zonder mijn Peetje.

Al wil ik het ergens nog steeds niet.

Rouwbrein

Rouwauto.
Rouwkaart.
Rouwstoet.
Rouwadvertentie.

Ik kende deze woorden al maar wat er bijgekomen is, is rouwbrein. Een rouwbrein is niet een "iets" maar de manier waarop rouw en verdriet zich meester maken van je denken en dus ook van je doen.

Iemand met zo'n brein kan zich moeilijk concentreren en kan de raarste en gewoonste dingen zomaar vergeten. Zij/hij heeft problemen met het nemen van beslissingen en voelt zich bijna constant moe, lichamelijk maar vooral mentaal. Daarbij is zij/hij een emotioneel wrak.

Dit is de theorie van een rouwbrein. Mijn praktijk is niet veel anders. 

Ik voel me inderdaad bijna constant moe. Opgejaagd ook, alsof ik voor een examen sta waarvoor ik niet geleerd heb.

Ik kan me amper concentreren. Wat erg lastig is aangezien ik ook zoveel moet regelen, zoveel moet beslissen, en dan nu in mijn eentje in plaats van samen.

Ik kan midden in een zin vergeten waar ik het over had, kan naar een huishoudelijk apparaat dat ik meermalen per dag gebruik kijken en even niet meer weten waar die knoppen voor dienen.

En ja, ik ben daarbij een emotioneel wrak. Ik heb een lijst van rare-plekken-waar-ik-ooit-gehuild-heb, kan zomaar trillen als een rietje, vlucht vaak zonder avondeten mijn bed in.

Het hebben van een rouwbrein is onhandig, onpraktisch, slopend, ontwrichtend en deprimerend. Om maar een paar understatements te noemen.

Maar het ergste wat een rouwbrein kan doen, wat mijn rouwbrein met mij doet, is mij het gevoel geven dat dit allemaal niet waar is.

Dat Peter elk moment terug kan komen.

Dat ik de sleutel in de deur hoor en hij weer binnenstapt.

Dat hij 's ochtends naast mijn bed staat met een kop thee in zijn hand terwijl van beneden het gepruttel van het koffiezetapparaat voor zijn eerste mok koffie te horen is.

Dat er "Fijn!" klinkt als ik van een wandeling, boodschapje, uitje thuiskom en tegen beter weten in "Hoi! Ik ben er weer!" roep.

Dat ik zijn hand door mijn haar voel kroelen als ik op de bank zit.

En bovenop al dit ergste, is het nog erger dat het elke keer maar voor heel even is en dat het besef van nooit-meer daarna keihard toeslaat.

Het besef dat hij nooit meer zijn armen om mij heen zal slaan, mij dicht tegen zich aandrukt als ik zo, zo verdrietig ben. Nu ik zo aan het rouwen ben.

Het enige wat ik tegen mijn rouwbrein kan inzetten is het sluiten van mijn ogen, doorademen, zo rustig mogelijk doorademen en aan Peter en onze mooie momenten samen denken. Onze gelukkig zoveel mooie momenten samen.

En ook al helpt dat niet altijd - het verzacht de pijn wel iets.

Weduwe

Wij werden aan elkaar voorgesteld. Ik kende haar niet - zij had al wat over mij gehoord. "O, u bent de weduwe," zei zij toen. Of dat niet erg confronterend, erg pijnlijk was, vroeg iemand mij later. Nee, minder dan je zou verwachten. Het werd ook niet op een botte manier gezegd, ze klonk juist meelevend.

Het was wel een raar moment van beseffen. Ja, ik ben nu een weduwe. Vandaag al, pas vier maanden en een dag. Weduwe.

Ik weet van weduwes die van die naam af willen. Zij zijn meer dan dat, vinden zij. Weduwe-zijn heeft een verdrietige, trieste klank en roept een beeld op van een alleen maar somber iemand. Vinden zij.

Ik vind dat niet. Misschien dat ik er ooit anders over ga denken maar nu niet.

Mijn Peter, mijn liefste is er niet meer en nu ben ik zonder hem. Als dat maakt dat ik nu een weduwe ben, zijn weduwe, dan is dat maar zo.

Maar onlangs moest ik een formulier invullen en een van de vragen was: "Wat is uw burgerlijke staat?".
En toen kwam ik erachter dat mijn burgerlijke staat nu "ongehuwd" is. Dat voor de wet op het moment van Peets overlijden ons huwelijk "automatisch" geëindigd is.
Automatisch. Geëindigd.

Over confronterend, pijnlijk en bot gesproken... Over godvergeten pijnlijk en bot gesproken...

Ja, ik ben een weduwe, Ik ben Peters weduwe. Maar hoe de wet of wat dan ook erover denkt, hoe vaak ik nog een vinkje achter "ongehuwd" zal moeten zetten - ik zal altijd, altijd zijn vrouw blijven. Voor mij zal ons huwelijk altijd, altijd blijven bestaan.

Altijd.